Tematem przewodnim dyskusji nad przyszłością motoryzacji jest zastąpienie pojazdów spalinowych, jednostkami napędowymi zasilanymi alternatywnymi źródłami energii. Nieodłącznie wiąże się to z koniecznością zwiększenia liczby pojazdów elektrycznych wśród użytkowników zarówno z grona osób fizycznych jak i przedsiębiorstw oraz jednostek samorządu terytorialnego. Aby przyspieszyć ten proces i przeprowadzić go w sposób systemowy, ustawodawcy państw Unii Europejskiej przygotowali szereg regulacji umożliwiających realizację przemian w motoryzacji. Ustawa Sejmu RP z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. 2018 poz. 317) z późn. zmianami, nie tylko wdraża dyrektywy unijne, ale również precyzuje jakie obowiązki będą musiały spełnić jednostki samorządu terytorialnego w procesie implementacji unijnych dyrektyw oraz prawa krajowego.
10% w 2022 i 30% w 2025.
Artykuł 35 wspomnianej ustawy stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego, z wyłączeniem gmin i powiatów których liczba mieszkańców nie przekracza 50 000, powinna zapewnić, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów w obsługującym ją urzędzie wynosił co najmniej 30% liczby wszystkich użytkowanych pojazdów. Warto zauważyć, że przepis ten zacznie obowiązywać dopiero w dniu 1 stycznia 2025 r. Jednak mając na uwadze koszt nabycia pojazdów elektrycznych, zapewnienie serwisu i stacji ładowania pojazdów, już teraz gminy powinny podjąć działania mające na celu stopniowe dochodzenie do w/w celu. Dlatego też w art. 68 ustawy przewidziano, że od dnia 1 stycznia 2022 r. udział takich pojazdów we flocie powinien wynosić 10% ogólnej liczby pojazdów.
Ustawa wyraźnie rozróżnia pojazdy hybrydowe, elektryczne, wodorowe czy też napędzane gazem. Odnosząc się jednak do regulacji z art. 35 Ustawy, w którym wskazano wyłącznie na pojazdy elektryczne, istotne będzie nabycie przez gminy jedynie tych pojazdów, które są napędzane wyłącznie energią elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła. A zatem zakup np. pojazdów hybrydowych nie jest realizacją ustawy.
Zamówienia publiczne w świetle ustawy
Warto zauważyć, że od dnia 1 stycznia 2025 r. jednostka samorządu terytorialnego w przypadku zlecania wykonywania zadań publicznych, zobowiązana będzie wybierać podmiot, którego flota pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu zadania stanowić będzie co najmniej 30% pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym. W tym przypadku również wprowadzono cel pośredni tj. 10 % pojazdów od dnia 1 stycznia 2022 r. Zasadnicza różnica sprowadza się do dopuszczenia dodatkowo pojazdów napędzanych gazem ziemnym rozumianego jako środek transportu wykorzystujący do napędu sprężony gaz ziemny lub skroplony gaz ziemny, w tym pochodzący z biometanu. Co ciekawe, zgodnie z art. 76 ust. 2 ustawy, umowy zawarte przez jednostki samorządu terytorialnego na wykonanie zadań publicznych, wygasają z mocy prawa z dniem 31 grudnia 2025 r. jeżeli podmiot wykonujący zadanie nie zapewni wykorzystania pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym na poziomie przynajmniej 30%.
Fot. 1. Stacja ładowania DC (zdjęcie poglądowe)
Sama flota EV to nie wszystko
Ważnym aspektem rozwoju elektromobilności w gminach jest konieczność zapewnienia swobodnego dostępu do stacji ładowania pojazdów. Na koniec lutego 2023 r. w Polsce funkcjonowało 2612 ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych, które dysponowały 5266 punktami ładowania. 29% z nich stanowiły szybkie stacje ładowania prądem stałym (DC), a 71% – wolne ładowarki prądu zmiennego (AC) o mocy mniejszej lub równej 22 kW. Warto zwrócić uwagę, na proste i innowacyjne rozwiązanie technologiczne, zapewaniające możliwość ładowania pojazdów elektrycznych , oferowane przez Energa Oświetlenie Rozwiązaniem tym są stacje ładowania zintegrowane z oświetleniem ulicznym. Urządzenie, o mocy mniejszej lub równej 22kW, jest montowane na słupie oświetleniowym. Wykorzystując zasilanie z istniejącej już instalacji oświetleniowej, może ładować pojazd podczas parkowania lub dłuższego postoju. Gęsta sieć słupów oświetleniowych pozwala na dogodną lokalizację stacji np. w pobliżu urzędu, na parkingach, bazach floty transportowej. Uruchomienie nowej stacji ładowania pojazdów następuje ekspresowo, ponieważ do realizacji nie jest potrzebny projekt budowlany ani szereg zgód, koniecznych przy budowie stacji w całkowicie nowej lokalizacji. Nie bez znaczenia jest też fakt, że budowa stacji ładowania jest działaniem promującym daną gminę jako nowoczesną, ekologiczną i przyjazną środowisku naturalnemu. Więcej informacji na temat stacji ładowania zintegrowanych z oświetleniem ulicznym znajdziesz TUTAJ
Podsumowując, z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego elektromobilność nie jest już jedynie wyznacznikiem nowoczesności i ekologicznej troski, ale także prawnym obowiązkiem. Istotne jest więc, żeby już teraz jednostki samorządu terytorialnego zaczęły podejmować decyzje mające na celu realizację wymagań ustawy.
