Do czynników najbardziej utrudniających poprawne widzenie w oświetlanych pomieszczeniach zalicza się migotanie strumienia światła oraz uciążliwe olśnienie. Oba te zjawiska są poważnymi dysfunkcjami w poprawnym oświetleniu, powodują silne zmęczenie oczu, łzawienie, oraz niemożność spoglądania w kierunku źródła światła.
Co to jest efekt migotania?
Efekt migotania odnosi się do percepcji niestabilnego lub pulsującego światła, które może występować przy niektórych źródłach światła lub przy nieprawidłowym sterowaniu oświetleniem. Jest to wynik szybkich i powtarzających się zmian w natężeniu światła, które są zbyt szybkie, aby były zauważalne dla ludzkiego oka, ale wystarczająco długie, aby wpływać na percepcję. Efekt migotania może mieć negatywny wpływ na komfort wzrokowy i ogólne samopoczucie. W niektórych przypadkach może prowadzić do zmęczenia wzroku, bólu głowy, trudności w koncentracji, a nawet do wystąpienia nieprzyjemnych objawów, takich jak nudności czy zaburzenia równowagi. Przyczynami efektu migotania mogą być m.in. nieprawidłowo sterowane żarówki, świetlówki fluorescencyjne, zastosowanie nieodpowiednich sterowników światła, niskie częstotliwości pracy świetlówek fluorescencyjnych, niespójność między źródłem światła a częstotliwością zasilania elektrycznego itp.
Fot. Migotanie może prowadzić do zmęczenia i dyskomfortu oczu (źródło: stock)
Szczególnie istotne jest unikanie efektu migotania w miejscach, gdzie występuje długotrwałe narażenie na światło, takie jak szkoły. Uczniowie i nauczyciele spędzają tam wiele godzin, a nieprawidłowe oświetlenie mogłoby negatywnie wpływać na ich zdrowie i zdolność koncentracji.
Aby zapobiegać efektowi migotania, zaleca się stosowanie odpowiednich źródeł światła, takich jak oprawy LED, które mają wysoką częstotliwość pracy. Dobrze zaprojektowane systemy oświetleniowe, zgodne z odpowiednimi normami i przepisami, powinny minimalizować ryzyko wystąpienia efektu migotania.
Uciążliwe olśnienie i sposoby jego redukcji
Redukcja olśnienia odnosi się do procesu zmniejszania lub eliminowania nadmiernego światła odbijającego się od powierzchni, które może powodować dyskomfort wzrokowy lub utrudniać widzenie. Olśnienie występuje, gdy światło odbite od jasnej powierzchni, takiej jak ściany, podłogi, biurka lub ekranu komputera, wpada do naszych oczu, powodując oślepiające efekty.
W przypadku oświetlenia w szkołach, redukcja olśnienia jest ważnym czynnikiem, aby zapewnić odpowiednie warunki widzenia i komfort wzrokowy dla uczniów i nauczycieli. Nadmierne olśnienie może prowadzić do trudności w skupieniu uwagi, zmęczenia wzroku, obniżenia wydajności i ogólnego dyskomfortu.
Fot. Olśnienie jest efektem skierowania strumienia światła (wprost lub odbitego) w stronę oka (źródło: stock)
Istnieje kilka sposobów redukcji olśnienia w środowisku szkolnym:
- Prawidłowe rozmieszczenie źródeł światła: Ważne jest, aby źródła światła były odpowiednio umieszczone i skierowane w taki sposób, aby minimalizować odbicia od jasnych powierzchni. Unika się umieszczania źródeł światła w miejscach, gdzie mogą bezpośrednio świecić w oczy.
- Zastosowanie matowych powierzchni: Wykorzystanie matowych powierzchni na ścianach, podłogach i meblach może zmniejszyć odblaski i rozproszyć światło, co przyczynia się do redukcji olśnienia.
- Odpowiednie rolety i żaluzje: Zastosowanie rolet lub żaluzji pozwala na kontrolowanie ilości wpadającego do pomieszczenia światła słonecznego. Można je dostosować w taki sposób, aby minimalizować odblaski na ekranach komputerów lub tablicach.
- Filtry przeciwsłoneczne: W przypadku okien, zastosowanie filtrów przeciwsłonecznych lub specjalnych folii może pomóc w ograniczeniu ilości światła słonecznego wpadającego do wnętrza i tym samym zmniejszyć olśnienie.
- Dobrze zaprojektowane oświetlenie sztuczne: Projektując oświetlenie szkolne, warto wybrać odpowiednie oprawy oświetleniowe, które minimalizują olśnienie i równomiernie rozprowadzają światło na obszarze docelowym.
Fot. Schemat zachodzenia zjawiska olśnienia (źródło: stock)
Redukcja olśnienia jest istotna dla stworzenia przyjemnego, komfortowego i funkcjonalnego środowiska szkolnego lub w miejscu pracy.
Opracował: Tomasz Demianiuk
